Fiqh van het vasten volgens de Shafi’i wetschool
Fiqh van het vasten volgens de Shafi’i wetschool
Liever een PDF downloaden? Klik hier!
Dit is een vertaling van The Fiqh of Fasting Ramadan According to the School of Imam Shafi’i. De inhoudelijke redactie lag in de handen van Ustadh Zekeriya Budak.
Een woord van de Vertalers:
Dit werk -dat de Fiqh van het vasten tijdens Ramadan volgens de school van Imam Shafi’i weergeeft- is primair geschreven door Shaykh Jamir D. Meah. Moge Allah hem daarvoor belonen.
In deze donkere dagen van massaverwarring en misleiding, waarbij het rechte pad soms mistig lijkt, is structuur en vertrouwen belangrijk. Om die reden adviseren wij om de Quran en Sunnah te volgen volgens de traditionele weg van de vier scholen! Deze scholen zijn verankerd binnen de Islam en geven veilige wegen om Islam te praktiseren! Iedere school bestaat uit duizenden geleerden die ieder hun steentje hebben bijgedragen om de jurisprudentie voor ons als leken te verduidelijken.
Deze vertaling zal niet vrij zijn van fouten. Wij hebben geprobeerd de Engelse tekst te vertalen naar de Nederlandse spraakstijl zonder hierbij de originele tekst te veranderen. De notities zijn van de schrijver – Shaykh Jamir D. Meah – zelf, niet van ons. Eventuele op- of aanmerkingen kunnen gemaild worden naar: info@islamcolor.nl
Het is onze intentie geweest -en Allah is onze getuige- om onze broeders en zusters van belangrijke kennis te voorzien opdat zij hun aanbidding kunnen perfectioneren. O Allah! Vergeef ons voor onze fouten, onze tekortkomingen en onze zonden en laat dit werk van nut zijn voor de moslims! Amin.
Inhoud
Wie is verplicht te vasten?. 6
- De intentie voor een verplichte vastendag. 9
- Het wegblijven van die zaken die het vasten ongeldig maken.. 13
- De vastende persoon.. 19
Voor wie is het toegestaan om het vasten na te laten of om het vasten te verbreken?. 20
Een algemene regel omtrent het onthouden (Imsaak). 22
Het breken van het vasten uit angst om een ander te schaden.. 23
Het inhalen van gemiste dagen na ramadan.. 24
Aangeraden etiquette van de Ramadan. 25
Tahajjud of Tarawih tijdens Ramadan in de zomermaanden.. 27
Het inhalen van gebeden tijdens Ramadan.. 28
Het vasten van de 6 dagen van Shawwal. 33
Introductie
In de naam van Allah, de meest Barmhartige, de meest Genadevolle. Er is geen macht nog kracht, behalve bij Allah, de Hoge, de Verhevene. Alle Lof behoort aan God. We prijzen Hem voor al hetgeen Hij ons toe heeft geïnspireerd en geleerd en danken Hem voor Zijn Genade en Giften. Het is God aan wie wij vragen om Zijn meest nobele Profeet te doen overstromen met Zijn Zegeningen en Vrede, de meest uitstekende Boodschapper en de grootste Geliefde, diegene die onze Meester is en Leider, Mohammed, en ook zijn familie en metgezellen.
Het is gebruikelijk in veel Islamitische landen om samen te komen voor en tijdens Ramadan. Gedurende deze bijeenkomsten worden de fiqh en alle gerelateerde zaken besproken en gedoceerd. Dit is specifiek in het voordeel van diegenen die dagelijks weinig tijd hebben gedurende het jaar om kennis op te doen. Het is vanwege deze reden en met deze intentie dat dit werk is opgesteld.
Achtergrond
Allah, de verhevene, vertelt ons, ‘De maand Ramadan is die, waarin de Koran als een richtsnoer voor de mensen werd neergezonden en als duidelijke bewijzen van leiding en onderscheid. Wie onder u daarom deze maand beleeft, laat hem daarin vasten.’ [2:185]
De boodschapper van God (sal Allahu alayhi wa sallam), informeerde ons: ‘God de Verhevene heeft gezegd: ‘Alle goede daden van de kinderen van Adam worden tien tot 700 keer vermenigvuldigd, behalve het vasten, want dit is voor Mij, en ik geef hier een beloning voor. Hij heeft zijn verlangens, voedsel en drank omwille van Mij gelaten.’
Vasten, in het algemeen is voorgeschreven in elk heilige boek. Echter, deze bijzondere manier van het verrichten van het vasten tijdens de heilige maand Ramadan is specifiek voor de gemeenschap van de Profeet Muhammad (sal Allahu alayhi wa sallam). Een zwakkere mening stelt vast dat vasten tijdens de heilige maand Ramadan is voorgeschreven voor ieder volk, maar dat zij het hebben verwaarloosd.
Ramadan was in de wet vastgelegd in de maand van Sha’baan in het tweede jaar na de Hidjra. De Profeet Muhammad (sal Allahu alayhi wa sallam) heeft in totaal 9 keer de Ramadan meegemaakt, waarin het vasten verplicht was. Waarvan één van de maanden uit 30 dagen bestond en de overige acht maanden uit 29 dagen bestonden. De mogelijke wijsheid hierachter is om het hart van de gelovige te laten rusten wanneer de Ramadan afloopt na 29 dagen, mocht de gelovige een gevoel hebben dat zijn Ramadan niet compleet voelt, of op een manier om de gelovigen te laten weten dat een maand van 29 dagen vasten dezelfde beloning kent als een maand van 30 dagen Ramadan.
Imam al Haddad herinnert ons, ‘Vermeerder je goede daden, voornamelijk in de Ramadan, de beloning van een niet verplichte daad is gelijk aan een verplichte daad buiten de Ramadan.’ Ramadan is ook de tijd waar goede daden gemakkelijk zijn, men heeft veel meer energie om goede daden te verrichten. Dit is omdat de ziel, die lui is wanneer het aankomt op het verrichten van goede daden, gevangen is door honger en dorst, de duivel die de ziel aantast is vastgeketend, de Poorten van het Vuur zijn gesloten, de Poorten van het Paradijs zijn open, en de oproeper roept iedere nacht in opdracht van Allah; O! jij die goedheid wenst, haast je! En O! jij die het slechte wenst, stop! In deze maand dient men alleen te streven voor het hiernamaals en alleen bezig te zijn met het wereldse bij uiterste verplichting. Raap je leven bij elkaar voor Ramadan ingaat op een manier dat je tijdens Ramadan vrij bent om te aanbidden.
Notitie: De oordelen die worden gepresenteerd in dit werk zijn de vooraanstaande meningen binnen de Shafi’i school. Andere meningen, die geldig zijn in de Shafi’i school, maar zwakker zijn, zijn ook vermeldt voor diegene die deze nodig hebben. Anderzijds is het beter om de sterkste meningen te volgen. Als iemand zichzelf nodig acht om toch een zwakkere mening te volgen, dan is dit goed, ook als men later toch indien nodig het zekere voor het onzekere neemt en zichzelf indekt door de gemiste aanbidding in te halen waarvan hij door de zwakkere mening was vrijgesteld. Daarnaast zal men veelvuldig de namen van twee Imams voorbij zien komen, Imam ibn Hajr en Imam Ramli, moge Allah hen genadig zijn. Deze twee imams zijn de meest vooraanstaande geleerden van de Shafi ‘i school en men mag kiezen tussen hun meningen, echter moet de keuze gemaakt worden met Godsvrees en niet alleen uit eigenbelang.
Wie is verplicht om te vasten?
De voorwaarden van wie er verplicht is te vasten in de maand Ramadan zijn er vier. Diegene moet:
- Moslim zijn
- De puberteit bereikt hebben
- Bij zijn verstand zijn
- In staat zijn om te vasten
Een kind wordt aanbevolen te vasten vanaf de leeftijd van zeven jaar. Vanaf de leeftijd van tien jaar wordt hij hierop meer aangesproken. Hierbij is het een voorwaarde dat hij de gehele dag in staat is om te vasten. Daarnaast moet de ouder ervan overtuigd zijn dat het kind naar hem/haar zal luisteren.
Notitie: De mensen van Tarim, inclusief de geleerden, introduceren bidden en vasten geleidelijk in de jonge jaren (zeker het vasten) en zonder te veel dwang op de kinderen. Dit is het advies van Imam al Haddad. Zij leren ook als een algemene regel, dat men niemand moet slaan als verzorgende (kind of volwassene), zelfs al was het voor een geldige reden zoals beschreven staat in de boeken van (fiqh) jurisprudentie.
Punt vier, ‘in staat zijn om te vasten’ betekent hier in termen van fysiek vermogen of wettelijk vermogen. Bijvoorbeeld: een verzwakt persoon of kind die het niet kan verdragen om te vasten is vrijgesteld ervan (fysiek onvermogen). Voor een menstruerende vrouw is het niet toegestaan om te vasten (wettelijk onvermogen).
De geldigheidsvoorwaarden
De voorwaarden die het vasten geldig maken zijn er vier:
- Islam
- Bij verstand zijn
- Rein en vrij zijn van menstruatie of lochia (kraamvloed)
- Dat de tijd waarop men vast, het vasten toelaat
Deze vier voorwaarden moeten aanwezig zijn gedurende de gehele dag waarop men vast. Zij worden hieronder besproken.
- Islam: Als een persoon afvallig wordt (moge Allah ons beschermen), dan is zijn vasten ongeldig (net zoals hun gebed niet meer geldig zou zijn). Wanneer zij terugkeren naar de religie, dan zijn zij verplicht om het gemiste vasten in te halen en daarnaast zijn zij verplicht de fidia te betalen (dit wordt later besproken).
- Bij verstand zijn (toerekeningsvatbaar): als iemand zijn verstand verliest gedurende het vasten, al is het voor een klein ogenblik – dan is het vasten niet meer geldig (het vasten is dan verbroken). Dit is onafhankelijk of de reden van het verliezen van het verstand vrijwillig was of onvrijwillig, ook als het middel dat krankzinnigheid of dronkenschap heeft veroorzaakt ’s nachts is ingenomen (dus voordat de tijd voor het vasten is ingegaan). Echter, iemand die zijn verstand verliest door opzettelijk een intoxicerend middel te nemen, moet zijn vasten inhalen. Iemand die onopzettelijk zijn verstand verliest, hoeft dit niet, ook niet als hij een medicijn verplicht moet innemen waardoor hij tijdelijk zijn verstand verliest.
Specifiek geldt voor iemand die bewusteloos is of leidt aan epileptische aanvallen die resulteren in bewusteloosheid: Als de bewusteloosheid niet met opzet is toegebracht (hierbij wordt het nemen van een medicijn uit noodzaak die deze toestand veroorzaakt ook bij gerekend) en de bewusteloosheid duurt de gehele vastendag – dan is het vasten ongeldig en moet de dag ingehaald worden, echter er is niet gezondigd. Als daarentegen, de bewusteloosheid niet de gehele vastendag duurt, maar alleen een gedeelte van de dag (al is het maar een seconde van die dag) – dan is het vasten wel geldig. Echter moet hij wel de nacht ervoor de intentie hebben genomen om te vasten, hij kon tijdens het nemen van de intentie dus niet bewusteloos zijn geweest. Iemand die opzettelijk zichzelf in een staat van bewusteloosheid/intoxicatie heeft gebracht; dit is een zonde en het vasten is ongeldig, zelfs al was hun bewusteloosheid een seconde.
- Reinheid en vrij zijn van menstruatie of lochia (kraamvloed): Als een vrouw menstrueert of een periode start met lochia, zelfs al voor een seconde – dan is haar vasten ongeldig en moet ze deze dagen inhalen. Het is geen voorwaarde van het verbreken van vasten dat een vrouw bloedt nadat zij is bevallen van een kind, echter de bevalling zelf is hetgeen wat het vasten verbreekt. Het is daarnaast verboden voor een menstruerende vrouw of vrouw met bloedingen om zichzelf af te houden van zaken die het vasten verbreken met de intentie dat ze aan het vasten is (dus jezelf afhouden van voedsel, met de intentie dat je vast). Echter, zonder intentie om te vasten is het niet verplicht om bijvoorbeeld te eten en te drinken.
- Dat de tijd waarop men vast, het vasten toelaat: dit betekent dat de dag waarop men vast een dag is die het wettelijk toelaat om te vasten. Voorbeelden van dagen waarop men niet mag vasten zijn:
- De twee dagen van Eid: het is niet toegestaan om te vasten (wat voor type vasten dan ook) op de twee dagen van Eid. Men mag ook niet gemiste dagen inhalen op deze dagen. Wanneer men vast op deze dagen, dan is het vasten ongeldig. Wat bedoeld wordt met Eid hier, is de eerste dag van Eid al-Fitr en de eerste dag van Eid al-Adha.
- De drie dagen volgend op Eid al Adha (Tashreeq): Het is niet toegestaan om te vasten gedurende deze drie dagen.
- De laatste 15 dagen van Sha’baan (de maand voorgaande aan Ramadan): Het verbod gaat in op de 16e dag van Sha’baan, tot de 15e is het toegestaan om te vasten als die dag nog tot de eerste helft behoort. De tweede helft van deze maand mag men niet vasten, tenzij:
- Men een voorgaande gewoonte (wird) heeft van vasten (zoals op iedere maandag etc, zelfs al hebben diegenen deze gewoonte eenmalig uitgevoerd). Bijvoorbeeld, iemand neemt de intentie op het begin van het jaar om iedere maandag te vasten, echter het lukt ze maar om één keer te vasten en daarna niet meer. Maanden later, op de 17e van Sha’baan (dus in de tweede helft van de maand), besluit deze persoon om deze gewoonte of ‘wird’ van vasten door te zetten, het is dan wel toegestaan om te vasten ondanks dat het in de tweede helft van de maand valt.
- Men heeft een gelofte afgenomen om te vasten op deze dagen en toevallig waren het net de dagen die in de tweede helft vielen van de maand (echter men mag niet expres deze dagen kiezen – dat zou het ongeldig maken en zelfs een zonde laten zijn).
- Wanneer men nog vasten moet inhalen.
- Men de boete moet verrichten (Kaffarah).
- Men begon te vasten voor de 16e (zelfs al was het op de 15e dag), dan mag men continueren met vasten zelfs na de 16e.
- De dag van onzekerheid: De dag van onzekerheid refereert naar de dag waar het onzeker is of het nou de 30e is van de maand Sha’baan of de 1e dag van Ramadan. Onzekerheid ontstaat wanneer iemand die niet aan de criteria voldoet van een getuige, toch getuigt de nieuwe maan te hebben gezien (wat onzekerheid geeft). Men kan dan niet vasten op deze dag als een dag van Ramadan zijnde, maar men mag wel deze dag vasten als men het doet om een vastendag in te halen. Vrijwillig kan men vasten op deze dag op basis van de regels die hierboven vermeld waren.
De pilaren van het vasten
De pilaren van het vasten zijn er drie:
- De intentie
- Afzien van die zaken die het vasten verbreken
- De vastende persoon
1. De intentie voor een verplichte vastendag
De intentie is verplicht om in je hart te zeggen en aangeraden om te zeggen met de tong. Het zeggen in je hart is simpelweg ‘het weten in je hart’ of ‘de gedachte van de intentie laten lopen in je eigen gedachten’.
De intentie voor het vasten in de Ramadan moet:
- ’s Nachts gemaakt worden
- Bestaan uit het type vasten waarvoor het bedoelt is (Ramadan).
Bijvoorbeeld: Ik heb de intentie om morgen te vasten voor Ramadan.
De meest complete formule voor de intentie is: Ik heb de intentie om morgen te vasten als een verrichting van de verplichting van Ramadan van dit jaar voor Allah de meest Hoge.
Deze optimale formule is geldig volgens de consensus van alle wetscholen.
- De intentie moet ’s nachts gemaakt worden: Dit betekent dat de intentie voor een verplichte vasten ’s nachts gemaakt moet worden op ieder tijdstip tussen Maghrib en Fajr. Het is geldig om je intentie uit te spreken net wanneer Maghrib in is gegaan en zelfs voor je je vasten hebt verbroken (bijvoorbeeld als de adhan van Maghrib gehoord wordt en voor de eerste dadel is gegeten).
Dit moet iedere nacht gedaan worden voor iedere verplichte vastendag, iedere dag wordt namelijk gezien als een afzonderlijke daad van aanbidding.
Notitie: De bovenstaande voorwaarde van het nemen van intentie voor het vasten is niet van toepassing bij niet verplichte vasten, daarbij kan je namelijk tussen Maghrib en voor Dhuhr de intentie nemen, zolang je niet iets hebt gedaan wat het vasten verbreekt, zoals eten of seksuele gemeenschap hebben.
Het is niet verplicht om in de intentie op te nemen dat het vasten een ‘verplichting/fard’ is, alle vastendagen in Ramadan zijn namelijk verplicht.
Notitie: Wanneer men een gemiste dag inhaalt van Ramadan op een ander tijdstip in het jaar, dan is het in de intentie niet verplicht om ‘Ramadan’ in je intentie te benoemen, het is vanzelfsprekend zo dat je de vasten van Ramadan inhaalt.
Het is aangeraden om op de eerste nacht voor Ramadan de intentie te maken voor de volgende dag om te vasten (volgens de Shafi’i madhab), maar ook om intentie te maken om de Maliki school te volgen en de intentie daarbij nemen om de gehele maand Ramadan te vasten, in het geval dat men een van de nachten gedurende Ramadan vergeet om de verplichte intentie te nemen. Hoewel dit niks verandert aan de noodzakelijkheid van het inhalen van de gemiste vastendag binnen onze school (omdat je de intentie bent vergeten), echter het vasten zou dan toch geldig zijn via de mening van Imam Malik.
Het is aangeraden voor iemand die de intentie vergeten is ’s nachts te nemen (wat betekent dat het vasten niet geldig is), om desalniettemin de intentie te nemen voor het Dhuhr gebed met intentie dat men de Hanafi school volgt, wegens dezelfde redenen die hierboven werden gegeven met de Maliki madhab (en zolang er niets is gedaan wat het vasten verbreekt).
Twijfel scenario’s met de intentie
Scenario 1 en 2 die hieronder geschetst zijn, zijn niet veelvoorkomende scenario’s en zijn alleen toepasbaar in exceptionele situaties wanneer men niet kan achterhalen of Fajr in is gegaan of niet, wat voor de meeste mensen niet het geval is sinds men gemakkelijk naar het licht kan kijken of toegang heeft tot informatie.
Situatie 1: Wanneer men zeker is dat men de intentie heeft genomen om te vasten, maar daarna onzeker wordt of Fajr in is gegaan of niet; dan is het vasten geldig. Dit is omdat hij zeker is van zijn intentie maar onzeker of Fajr in is gegaan of niet.
- Voorbeeld: Zaid wordt wakker terwijl het nog donker is. Hij maakt de intentie om te vasten. Net nadat hij de intentie maakt, begint hij te twijfelen of Fajr al is ingegaan of niet, als dat namelijk het geval is, dan is zijn intentie gemaakt na Fajr en is zijn intentie ook niet geldig. Echter, Zaid’s vasten is geldig in deze situatie, omdat hij zekerheid had op het moment dat hij de intentie nam, er was op dat moment geen reden om te denken dat Fajr al was ingegaan, het was immers nog donker. Komt hij erachter dat Fajr toch in was gegaan voor het moment dat hij de intentie al had genomen, dan zou zijn vasten niet valide zijn.
Situatie 2: Wanneer men zeker is dat men de intentie heeft genomen om te vasten (zonder op dat moment te denken of Fajr al is ingegaan of niet), op het moment dat Fajr ingaat en begint te twijfelen of de intentie genomen is voor of na Fajr, dan bestaan er twee meningen over deze situatie:
- Het vasten is niet geldig, omdat men niet zeker is of de intentie gemaakt is voor Fajr.
- Het vasten is geldig, omdat ten tijde van het maken van de intentie het donker was buiten.
Voorbeeld: Zaid wordt wakker in de nacht en neemt de intentie om te vasten, hierna gaat hij slapen zonder te bidden. Later op de dag wordt hij wakker, hij heeft zich verslapen en heeft geen Fajr gebeden. Hij vraagt zich op dat moment af of hij de intentie wel heeft genomen voor Fajr was ingegaan. In dit scenario is Zaid zeker van het nemen van zijn intentie, maar niet van wanneer de intentie genomen is. Dat is anders dan scenario 1, hier was de twijfel of Fajr was ingegaan of niet.
Situatie 3: Wanneer men ten tijde van het nemen van de intentie twijfelt of Fajr is ingegaan, dan is het vasten ongeldig. Dit is omdat wanneer men de intentie neemt, op dat moment ook twijfelt aan de validiteit ervan.
- Voorbeeld: Zaid wordt wakker en wilt de intentie nemen om te vasten, maar twijfelt tegelijkertijd of Fajr is ingegaan of niet. Dus ten tijde van de intentie is er direct twijfel, anders dan bij situatie 1 en 2, daar was Zaid ten tijde van het nemen van de intentie zeker dat Fajr nog niet was ingegaan, hij ging pas later twijfelen aan enerzijds of het gebed al in was gegaan en anderzijds wanneer hij zijn intentie had genomen. In deze scenario is zijn vasten niet geldig. Echter een andere mening is dat zijn vasten toch geldig is, omdat het donker is ten tijde van het maken van zijn intentie.
Situatie 4. Als men de intentie neemt op het precieze moment dat Fajr ook ingaat, dan is het vasten niet geldig. Een zwakkere mening vermeldt dat het wel geldig is.
Als men twijfelt of men überhaupt een intentie heeft genomen, maar men herinnert het voor Maghreb (volgens imam Ibn Hajr) of zelfs pas na dagen (imam Ramli), dan is het vasten geldig als hij maar niks heeft ondernomen wat het vasten normaliter zou verbreken.
Fajr tijden voor degenen die op het noordelijk halfrond leven
De antwoorden voor dit probleem zijn gedetailleerd en er zijn meningsverschillen over wanneer Fajr precies in gaat in die landen. De meningsverschillen zijn vaak gebaseerd op verschillen in hoe men precies de ingang van de dageraad berekent. Sommige van deze meningen kunnen wel of niet geaccepteerd zijn, hoe dan ook; de normale moslim heeft niks aan de discussie en wilt simpelweg weten wanneer hij zijn vasten kan beginnen.
Van deze meningen, steekt er één mening bovenuit als de meest betrouwbare en meest praktische. Deze mening wordt ook ondersteund door de grote meerderheid van de gekwalificeerde geleerden; deze zegt dat de methode van de 18 graden de beste manier is om de ware tijde van Fajr te weten. Shaykh Nuh Keller (moge Allah hem behouden), die veel ervaring heeft op dit gebied, heeft een artikel geschreven over dit onderwerp. Ook de Muslim World Fiqh Council en de Committee of Astronomers, zijn het erover eens dat 18 graden overeen komt met de islamitische Fajr tijd. Echter, gedurende een aantal maanden in de zomer zijn er een aantal landen in het noorden (ook Nederland) waar er geen moment op de dag is waar de zon een hoek maakt van 18 graden met de horizon. Hier is een oplossing nodig.
Hieronder volgt een quote van Shaykh Nuh Keller’s artikel, dit artikel vormt zoals eerder gezegd de best beschikbare oplossing voor moslims in noordelijke landen, zoals Nederland en Engeland. Moslims in andere landen zouden via dezelfde methode te werk moeten gaan, alleen met behulp van andere astronomische instanties die betrouwbare informatie leveren over de stand van de zon onder andere.
‘Begin met vasten op de laatste ware 18 graden tijd van Fajr voor jouw gebied, hou dit tijdstip aan ook gedurende de tijd dat er geen ware 18 graden meer te bepalen is. Doe dit totdat er weer een 18 graden tijd weer te bepalen is voor Fajr.’
Voorbeeld: op 17 Mei was in Birmingham de laatste ware Fajr tijd bepaald met de 18 graden methode; 1:27 AM. In dit geval moeten mensen beginnen met vasten om 1:27 tot 25 juli, want dan is er weer een ware 18 graden tijd te bepalen. Vanaf dat moment volg je weer de Fajr tijden bepaald met de 18 graden methode.
Een tweede vraag die men kan stellen is; welke bepaling van 18 graden moet ik volgen? Verschillende tabellen bestaan voor de 18 graden methode. In Engeland moet men de Majesty’s Nautical Almanac Office volgen, zij hebben 200 jaar ervaring met het observeren en berekenen van de tijden.
Wanneer men kijkt naar de tijd voor het Isha gebed, dan is dit te bepalen door te kijken wanneer er geen rode gloed meer in de hemel te zien is, men vertrouwt hier op eigen observatie tijdens heldere avonden en ook op schattingen op basis van observaties van voorgaande avonden. Het bidden van het Isha gebed nadat de rode gloed in de hemel is verdwenen is toegestaan in de Hanafi en Shafi’i wetscholen.
Wat houdt dit allemaal in de praktijk in voor de normale moslim?
- Ga naar de meest betrouwbare informatiebron die de Fajr tijden berekend via de 18 graden methode.
- In de zomermaanden, wanneer er geen 18 graden methoden te observeren valt, volg dan de Fajr tijd die bepaald is met de laatste 18 graden methode.
- Wanneer er weer een 18 graden methode toe te passen is, volg deze tijd dan.
- Het Isha gebed mag gebeden worden nadat de rode gloed verdwenen is uit de hemel. Onze leraren in Tarim stellen dat die ongeveer 80-90 minuten na het Maghreb gebed is, maar om zeker te zijn kan men nog iets langer uitstellen dan 90 minuten.
2. Het wegblijven van die zaken die het vasten ongeldig maken
Notitie: Er is een verschil tussen het vergeten dat iets Haram is en het vergeten dat men aan het vasten is. Iemand die weet dat hij vast, maar iets doet wat het vasten verbreekt omdat hij is vergeten dat die zaak verboden is tijdens het vasten, zijn vasten is ongeldig. Iemand die vergeet dat hij vast en per ongeluk iets doet wat het vasten zou verbreken, zijn vasten is geldig.
Notitie: het is verboden om expres verplichte daden van aanbidding achterwege te laten, echter het is niet geliefd (disliked), maar wel toegestaan om vrijwillige daden van aanbidding achterwege te laten.
Iemand die niet op de hoogte is van welke zaken het vasten verbreken en daarna ook zijn vasten verbreekt door een van die zaken te verrichten, zijn vasten is dan ongeldig, behalve als hij nieuw is in de religie of hij is nog de religie aan het leren. Dit geldt ook niet als hij ver weg is van andere moslims of geleerden.
Als men iemand iets ziet doen wat het vasten verbreekt, zoals het eten van voedsel, maar de persoon die dit doet is normaliter een eerlijke persoon die vroom is en religieus, dan is het een Sunnah om diegene niet te herinneren dat hij aan het vasten is! Het is namelijk Allah die zijn dienaar voorziet van voedsel en zijn dorst wegneemt vanuit Zijn genade. Maar, als men iemand iets ziet doen wat het vasten verbreekt, terwijl men weet dat het iemand is die laks is met zijn religie en niet streng is in het volgen van de islamitische regels, dan is het een Sunnah om hem te herinneren dat hij aan het vasten is, met als voorwaarde dat het geen negatieve consequenties heeft voor die persoon die hem op de hoogte stelt.
De volgende zaken verbreken het vasten:
Seksuele gemeenschap: De seksuele gemeenschap moet met bewuste intentie en vrijwillig verricht zijn om het vasten als ongeldig te verklaren. Het vasten is ongeldig ongeacht of de penetratie in de vagina of in de anus is geweest en of het bij een mens of een dier is gedaan(aoedhoebillah). Het maakt daarbij ook niet uit of er een zaadlozing of orgasme heeft plaatsgevonden of niet, de penetratie maakt het vasten al ongeldig. Als iemand vergeet dat hij aan het vasten is en hij heeft gemeenschap, dan is zijn vasten nog steeds geldig. Wanneer iemand gedwongen wordt tot het hebben van gemeenschap (m.a.w. verkracht wordt), dan is ook hier de regel dat het vasten geldig is, alhoewel er geleerden zijn die het vasten ongeldig verklaren zonder daarbij natuurlijk de verkrachte persoon als zondig te zien, echter die dag moet wel worden ingehaald voor die persoon volgens deze mening.
Het is een voorwaarde voor de man dat de volledige kop van de penis in de opening moet penetreren voordat het vasten ongeldig verklaard kan worden. Een gedeelte van de peniskop (eikel) die de opening penetreert is niet voldoende. Let op, degene bij wie er penetratie plaatsvindt (de vrouw), voor diegene is iedere vorm van penetratie voldoende om het vasten te verbreken; hierbij maakt het niet uit of de kop van de penis gedeeltelijk of volledig door de opening is geweest.
Voorbeeld: In de situatie van een man en een vrouw die met bewuste intentie en vrijwilligheid seksuele gemeenschap hebben, besluit de man eenmalig met de helft van zijn peniskop de vagina te penetreren. Zijn vasten is niet verbroken. Echter het vasten van de vrouw is wel verbroken, er is namelijk penetratie geweest en het maakt niet uit of er volledige penetratie of gedeeltelijke penetratie is geweest.
Zaadlozing: Zaadlozing verbreekt het vasten als de zaadlozing met bewuste intentie heeft plaatsgevonden, hierbij maakt het niet uit of er huid op huid contact is geweest of dat de zaadlozing heeft plaatsgevonden met de eigen hand of de hand van een ander, of wanneer het plaatsvindt wanneer men met bewuste intentie de partner (mahram of niet mahram) zoent en kust. Iedere zaadlozing die heeft plaatsgevonden door een bewuste daad die zaadlozing kan bewerkstelligen, breekt het vasten.
Zaadlozing die plaatsvindt zonder bewuste intentie, bijvoorbeeld een zaadlozing die plaatsvindt na het zoenen met de partner of het aanraken van elkaar (met huid op huid contact), verbreekt ook het vasten, ook als er geen lust in het spel was. Zaadlozing die plaatsvindt na contact met een mahram zoals een normale familielid (na bijvoorbeeld een normale knuffel) zonder daarbij lusten te voelen, verbreekt het vasten niet.
Onbewuste zaadlozing die plaatsvindt na aanraking waarbij er geen huid op huid contact heeft maakt het vasten niet ongeldig.
Het alleen kijken naar een bepaalde zaak of het denken aan een bepaalde zaak waardoor er uiteindelijk zaadlozing plaatsvindt (zonder daarbij een aanraking te hebben gehad of te hebben gemasturbeerd), verbreekt het vasten niet, zelfs als het vaker wordt gedaan met bewuste intentie en zelfs als hetgeen men kijkt haram is om naar te kijken (wat dan op zichzelf een grote zonde is). Echter het is een sterke mening in onze school die serieus in acht moet worden genomen, dat wanneer men bij deze actie weet dat het gaat resulteren in een ejaculatie en dat dit dan ook daadwerkelijk gebeurt; dan is het vasten ongeldig. Hij moet imsaak doen en de dag inhalen.
Bij een jeukend geslachtsdeel die men moet krabben en zo uiteindelijk een ejaculatie bewerkstelligt, dan is het vasten nog geldig, tenzij men wist dat er een zaadlozing zou plaatsvinden van eerdere ervaring of hij het kon voorkomen door niet te krabben op zo’n manier dat er een zaadlozing heeft plaatsgevonden.
Een orgasme van de man zonder zaadlozing (retrograde ejaculatie), verbreekt het vasten niet. Echter is masturberen haram.
Natte dromen waarbij er zaadlozing plaatsvindt, of erecties zonder uitvloed van vloeistoffen, of uitvloed zonder een erectie van een vloeistof anders dan sperma verbreken het vasten niet.
Het is beter om zich af te houden van zoenen en het aanraken van de partner, Ramadan is namelijk bedoelt om weg te blijven van verlangens.
Expres overgeven: Overgeven verbreekt het vasten alleen bij de volgende voorwaarden:
- Dat het met bewuste intentie wordt gedaan
- Dat men weet dat men aan het vasten is
Als men expres overgeeft zonder geldige reden, dan zondigt men. Maar als men expres overgeeft met een bepaalde reden (bijvoorbeeld bij ziek zijn en dat overgeven een oplossing is om ziekte te voorkomen of verergering te voorkomen); dan is het vasten toch verbroken en niet meer geldig, echter heeft men niet gezondigd.
Geleerden stellen dat overgeven tijdens het vasten een onderwerp is waar weinig kennis over is bij het gewone volk, weinig van hen weten dat overgeven het vasten verbreekt. Daarom mogen gewone mensen die er geen weet van hebben worden geëxcuseerd.
Niet expres overgeven tijdens het vasten verbreekt het vasten niet, tenzij er na het overgeven een deel terug de keel inschiet en men was in staat dit te voorkomen. Als men niet expres overgeeft en er schiet daarna een deel terug de keel in, en men kon dit niet tegenhouden, dan is het vasten niet verbroken.
Het binnendringen van een substantie in een lichaamsholte via een open passage:
Dit verbreekt het vasten, ongeacht of het voorwerp of substantie klein of groot is, eetbaar of niet, voedzaam of niet voedzaam, scherp of stomp, medicinaal of niet, of dat men gestoken wordt (met een mes bijvoorbeeld) door zichzelf of door een ander met toestemming (iemand die tegen zijn wil wordt neergestoken heeft nog een geldig vasten, iemand die toestemming geeft aan iemand om hem neer te steken niet). Het vasten wordt verbroken wanneer men wetende, met bewuste intentie en vrijwillig de substantie in de holte krijgt. Een zwakke mening is dat de voorwaarde van het voorwerp of substantie een voedzaam iets moet zijn.
Het vasten is ook verbroken wanneer men zelf het voorwerp in de holte brengt zonder bewuste intentie, maar men wel in staat was het te voorkomen. Denk hierbij aan een tand die spontaan uitvalt en wordt doorgeslikt, maar men was wel in staat om de tand uit te spugen, echter deed men dit niet. Het vasten is hier verbroken. (Het vasten zou niet verbroken zijn als hij de tand had ingeslikt en daarbij niet in staat was de tand uit te spugen voordat hij de tand inslikte).
De binnenzijde van een holte wordt gedefinieerd als datgene wat niet gezien wordt bij het bewegen. Lichamelijke holtes zijn: de binnenzijde van de oor, de voorhoofdsholtes, de mond tot aan de maag, de tepelholtes, de schedelholte, de vagina, de plasbuis (urethra) van de man en de vrouw en de anus. Voor de urethra en de anus geldt dat de substanties iets verder dan de opening moeten worden ingebracht om het vasten te verbreken.
De orbita (oogkas) is geen lichaamsholte.
Voorwerpen die het vlees penetreren zonder daarbij een holte binnentreden, zoals een mes die in het been wordt gestoken, verbreken het vasten überhaupt niet. Voorwerpen die de maag insteken en het peritoneum niet oversteken, verbreken het vasten niet.
Substanties die in de huidporiën kunnen zitten verbreken het vasten niet, denk hierbij aan water, olie, kool, zelfs als ze uiteindelijk een holte kunnen betreden of als hun slijm/slijmvliezen gekleurd zijn met de kleur van de substantie.
Wanneer het aankomt op mucus/phlegma/slijm: Het slikken van slijm verbreekt het vasten niet, ongeacht of het uit de voorhoofdsholtes komt of vanuit de luchtwegen. Echter, dit is op de voorwaarde dat het binnen de binnenste parameters blijft en niet de buitenste parameters betreedt (respectievelijk hadd al baatin en hadd al dhaahir). De hadd al baatin (binnenste parameter) bevindt zich net onder het punt in de keel waar de letters haa en de hamza worden uitgesproken. De buitenste parameter (hadd al dhaahir) is in de keel het punt waar de letter khaa (van Khalid) wordt uitgesproken en de sterke haa tot aan de mond, in de neus is de buitenste parameter het begin van de voorhoofdsholte tot aan de neusvleugels. Als slijm zich binnen de grenzen bevindt van de buitenste parameter, dan moet men het uitspugen. Wanneer men slijm dan toch doorslikt terwijl men het had kunnen uitspugen, dan is het vasten verbroken (dus het geldt niet wanneer men slijm doorslikt vanwege hoesten, of niezen en dit per ongeluk gaat).
Phlegma en slijm dat zich door de binnenste parameters beweegt, is niet in staat om het vasten te verbreken.
Als het aankomt op speeksel: Speeksel van een individu verbreekt het vasten niet. Als een persoon speeksel heeft op zijn tong mag hij dit doorslikken. Hierbij maakt het ook niet uit of de persoon in staat is geweest om het speeksel uit te spugen of niet.
Echter zijn er wel twee andere voorwaarden van speeksel
- Het speeksel mag niet de tong verlaten wanneer het zich buiten de mond bevindt, het speeksel mag überhaupt niet volledig los zijn van het lichaam. Als iemand bijvoorbeeld speeksel via de tong op de lippen krijgt, waardoor het speeksel de mond en de tong heeft verlaten, men mag niet meer dat speeksel likken van de lip en doorslikken, dat zou het vasten verbreken. Een ander voorbeeld is dat als je tijdens het vasten een voorwerp likt, bijvoorbeeld zoals ze in bepaalde culturen gewend zijn hun bril te likken of hun telefoonscherm om het schoon te maken, dan kan dat het vasten verbreken. Stel je zou je bril likken, en je zou dit een tweede keer likken terwijl je bril nog nat is met het speeksel van de eerste lik, je vasten is dan gebroken als je de speeksel doorslikt.
- Het speeksel moet puur zijn en niet gemixt met maagsappen, of bloed uit de mond afkomstig van de tanden of tandvlees en dergelijken. Wanneer het speeksel niet puur is en je slikt het door, dan is je vasten verbroken. Je zult dan dat speeksel moeten uitspugen, als je niet in staat bent dit te doen en je slikt het door, dan is het vasten nog wel geldig. Een andere mening is dat speeksel gemengd met bloed afkomstig van het tandvlees, het vasten niet verbreekt bij het doorslikken, op voorwaarde dat de speeksel niet verandert in kwaliteit (kleur, reuk en smaak).
Toevoeging: Let op dat je speeksel niet gemixt is met tandpasta, als je dit doorslikt is je vasten ongeldig. Ook als je zoent met je partner; wanneer jullie speeksel mengt en je slikt dit speeksel door, dan is je vasten verbroken.
Toevoeging: Wees voorzichtig bij het ontlasten op de WC, wanneer men zichzelf wast en schoonmaakt, zorg ervoor dat er geen water de anus binnentreedt en dat men niet met de vinger de anus binnengaat. Gebruik daarnaast ook geen zetpillen, tenzij men deze ’s nachts gebruikt en deze treedt niet meer naar buiten gedurende het vasten overdag, dan blijft het vasten toch geldig.
Als men in twijfel is over het feit dat water in de opening is geweest of niet, dan is het vasten nog steeds geldig.
Wudu en ghusl: Wanneer men de mond en de neus spoelt gedurende een verplichte of Sunnah wudhu (bijvoorbeeld wudhu voordat men dhikr gaat verrichten) of het schoonmaken van de oren tijdens een verplichte ghusl (wanneer men in staat van grote onreinheid is) of tijdens een sunnah ghusl (bijvoorbeeld de ghusl voor het vrijdaggebed) of wanneer men een gedeelte -verplicht of sunnah- van de wudhu verricht (verplicht is bijvoorbeeld 1 keer een ledemaat wassen, de tweede en derde keer zijn sunnah); zorg in deze gevallen ervoor dat geen water wordt doorgeslikt of de diepe neusholte/voorhoofdsholtes in schiet of te ver het oor binnentreedt.
Wanneer water toch deze ruimten betreedt, dan is het vasten verbroken als de persoon overdreven heeft in het spoelen van de mond, neus en oor. Overdrijven betekent hier; het wassen met een overmaat aan water (wat onnodig is). Als er geen overdrijving plaats heeft gevonden en er treedt toch water de ruimtes binnen, zoals de keel of de neusholte, dan is het vasten nog geldig. Wanneer men vergeet dat men aan het vasten is en men overdrijft, of men weet niet dat het spoelen van de mond en neus een sunnah is van wudhu en verplicht onderdeel; dan is ook het vasten niet verbroken.
In termen van het wassen van de oren tijdens ghusl, waarbij het verplicht is om de zichtbare binnenkant van de oren zorgvuldig te reinigen, zelfs wanneer men vast, is de limiet van hoever water het oor mag binnentreden hetzelfde als de limiet van de wijsvinger wanneer men deze in het oor brengt. De wijsvinger kan maar in beperkte mate het oor in, men is verplicht dit gedeelte te wassen, als het water verder komt dan de wijsvinger in het oor kan komen, dan is het vasten verbroken. Het is om deze reden dat het aangeraden is om ghusl te verrichten voordat Fajr is ingegaan.
Wanneer het aankomt op niet verplichte of zelfs niet-sunnah reinigingen (bijvoorbeeld om af te koelen of voor hygiëne), of wanneer het gaat om sunnah handelingen tijdens een verplichte of niet verplichte reiniging (zoals het spoelen van de mond en neus voor een 4e of 5e keer, of het gieten van water over jezelf voor een 4e of 5e keer), wanneer het water hierbij de holtes binnentreedt, zelfs zonder te overdrijven, dan is toch het vasten verbroken.
Wanneer men viezigheid in de mond, neus of oren heeft en men wast zichzelf om de viezigheid weg te spoelen; wanneer water dan de holtes binnentreedt, dan blijft het vasten geldig, zelfs als men heeft overdreven (bij het wegspoelen van viezigheid is ruim watergebruik aanbevolen namelijk).
Wanneer men water in de mond neemt zonder reden en men slikt het per ongeluk door wetende dat hij vast; het vasten is dan niet meer geldig. Maar als hij was vergeten dat hij aan het vasten was; het vasten blijft dan geldig. Wanneer hij water in de mond neemt om de mond te bevochtigen bijvoorbeeld tijdens het vasten, wat toegestaan is, maar het water gaat toch de keelholte in per ongeluk, of hij vergeet dat hij aan het vasten was, dan blijft het vasten geldig.
Astma medicatie zoals inhalers verbreken het vasten wel. Wanneer men deze moet gebruiken vanwege een noodgeval bijvoorbeeld, dan is het toegestaan en is er geen zonde gepleegd, wel moet vasten worden ingehaald.
Intramusculaire of subcutane injecties verbreken het vasten niet. Er bestaan meningsverschillen omtrent intraveneuze injectie, een deel van de geleerde zegt dat dit het vasten verbreekt, maar het grootste deel van de geleerden is van mening dat het vasten niet verbroken is.
Neusspray of neusoplossingen, net zoals water, verbreken het vasten wanneer het de neusholte (sinusholte) binnentreedt.
Oogdruppels verbreken het vasten niet, het oog is geen open holte.
Toevoeging: Imam al Ghazali deelt een mening die overeenkomt met de medische standpunt, namelijk dat het oor geen open holte is, iedere substantie die het betreedt zou het vasten dan ook niet kunnen verbreken.
Eten en drinken
Wanneer Fajr tijd ingaat en men heeft nog voedsel in de mond en hij spuugt het uit; het vasten is hier nog geldig zelfs wanneer het tijdens het uitspugen gebeurd dat hij toch wat eten doorslikt. Hetzelfde geldt over het algemeen voor iemand die tijdens het vasten voedsel in de mond heeft (dit wordt wel gehekeld), het belangrijkste is dat er geen voedsel wordt doorgeslikt. Hetzelfde geldt voor iemand die seksueel gemeenschap heeft met zijn partner, op het moment dat Fajr ingaat en hij trekt zich direct terug; zijn vasten is geldig. Als hij doorgaat of niet terugtrekt direct bij het ingaan van Fajr; zijn vasten is ongeldig. Direct betekent hier; zodra hij zich het realiseert en voordat er een orgasme plaatsvindt, op dat moment hoort hij meteen subhannallah te zeggen bij het terugtrekken.
Als men twijfelt over het ingaan van Fajr, dan is het niet verboden om te eten, echter besef je later dat op het moment dat je het besluit nam om te eten ondanks je onzekerheid (wat toegestaan was), en het blijkt dat Fajr al was ingegaan; het vasten is ongeldig.
Wanneer men twijfelt of Maghreb tijd al is ingegaan, dan is het haram om het vasten te verbreken. Als hij Ijtihad verricht (en voldaat aan de voorwaarden hiervan) dan mag hij het verbreken; echter is het beter om zeker te zijn. Als het later toch blijkt dat Maghreb nog niet was ingegaan toen hij in onzekerheid begon te eten, dan is zijn vasten ongeldig. Als hij zijn vasten blijkt te hebben verbroken na Maghreb, dan is zijn vasten geldig. Echter als dit het geval is zonder dat hij Ijtihad heeft verricht alvorens het eten; dan is zijn vasten ongeldig tenzij hij met zekerheid kan bevestigen dat hij na Maghreb heeft gegeten.
Anekdote: een grap die sommige geleerde vertellen: Een ongeduldige moslim die moeite had met het vasten was op een dag naar een radio station aan het luisteren op het moment dat je kon bellen en een liedje kon aanvragen; Hij besluit te bellen en het station vraagt hem welk liedje hij wilt; Hij smeekt hun; alsjeblieft, speel de adhan van de Maghreb!
3. De vastende persoon
De vastende persoon is één van de pilaren van het vasten, zonder de persoon is het onmogelijk om te vasten, dit spreekt voor zich. Men kan ook niet voorstellen dat er een vasten is zonder die persoon. Dit is in tegenstelling tot het gebed, waar de biddende persoon geen essentie is van het gebed, het gebed is namelijk een concept die men zich kan voorstellen ook zonder de persoon die het gebed verricht. In andere woorden, een persoon kan ook sujud en ruku etc maken buiten het gebed, maar ook tijdens het gebed, er is echter geen vasten die men zich kan voorstellen zonder dat de persoon vast.
Voor wie is het toegestaan om het vasten na te laten of om het vasten te verbreken?
De volgende mensen mogen zelf kiezen of ze willen vasten of niet. Ook mogen ze hun vasten verbreken. Maar ze moeten het vasten wel inhalen.
Een ziek persoon: Wanneer iemand erg ziek is en de kans aanwezig is dat het vasten voor hem of haar schadelijk is.
Met schadelijk wordt bedoelt dat het de ziekte verergerd of dat het herstel vertraagd wordt. Deze persoon hoeft niet te vasten, het wordt zelfs afgeraden voor deze persoon om te vasten. Ook al zou de person deze ziekte met opzet hebben opgelopen, dit maakt deze persoon zondig, dan hoeft hij of zij alsnog niet te vasten. Hetzelfde geldt voor degene die een medicijn moet innemen tijdens de tijden van het vasten en dit niet kan uitstellen. Deze persoon mag zijn vasten verbreken om het medicijn in te nemen. Dit kan komen door een chronische ziekte of een heftige acute ziekte, zoals een extreem ondraagbare oorpijn (bij een infectie bijvoorbeeld). Dit geldt niet voor ziektes die men kan volhouden of die niet ernstig zijn. De dagen die men mist door de ziekte dient men in te halen.
Notitie: Er is een geldige fatwa dat bestaat, echter is deze zwak en het is niet conform de meest gangbare mening in de verschillende wetscholen, maar wel toegestaan om te volgen. De fatwa gaat als volgt:
Mocht iemand oorpijn hebben dat niet dragelijk is, of iets soortgelijks, en hij weet dat het echt weggaat als hij een medicijn gebruikt. Denk hierbij aan een olie in zijn oor of een katoenen doekje, wat van een dokter is gehoord of uit eigen ervaring voortkomt, dan is het toegestaan om dit te gebruiken, zonder dat het vasten verbreekt. (Fataawah Baahuwayrath).
Een reiziger: Een reiziger heeft de keuze om te vasten of niet, zolang de reis:
a. lang genoeg is om de gebeden te combineren;
b. de intentie juist is van het reizen.
Ook al had hij de intentie om te vasten, hij hoeft niet te vasten dan. Deze verlichting voor de reiziger is geldig als hij gezien wordt als reiziger voordat het fajr gebed ingaat.
Mocht hij de intentie hebben om te vasten en hij besluit ook om te reizen, maar hij niet zeker is of hij een reiziger werd voor of na het ingaan van fajr, dan is het vasten geldig en is het niet toegestaan om het vasten te verbreken.
Het wordt aangeraden om het vasten vol te houden tijdens het reizen als dit geen schade oplevert. Het gaat erom dat de schade zowel niet op dat moment kan plaatsvinden of in de toekomst. Als het vasten schadelijk is voor de reiziger dan is het verplicht om niet te vasten of om het vasten te verbreken. Zo kan een zaak dat eerst vrijwillig was verplicht worden op een persoon.
Iemand die echter alleen gaat reizen omwille van het vermijden van het vasten wordt niet gezien als reiziger en deze persoon dient te vasten. Hetzelfde geldt voor iemand die heeft beloofd/gezworen (nadhr) om zijn of haar hele leven te vasten. Mocht iemand normaal vasten en reizen, kunnen deze dagen ingehaald worden. Maar iemand die heeft gezworen om de rest van zijn of haar leven te vasten, kan deze dagen onmogelijk inhalen.
De intentie van degene die het vasten verbreekt vanwege een geldige reden tijdens de Ramadan.
Als iemand zijn vasten wilt verbreken voor één van de bovenstaande geldige redenen, dan is het verplicht op deze persoon om een intentie te maken, op het moment van het verbreken van de vasten, dat hij het vasten verbreekt vanwege de verlichting voor zijn geval, als dispensatie. Dit is om het verschil te benadrukken tussen een geldige en ongeldige reden om het vasten te verbreken. Voor een ongeldige reden is er geen excuus om het vasten te verbreken.
Als iemand aan het vasten is – maar de reden voor het “niet-vasten” verdwijnt – en de persoon heeft nog niets gedaan dat het vasten heeft verbroken, dan gaat deze persoon door met vasten en is het niet toegestaan om het vasten te verbreken.
Bijvoorbeeld: als een pre-puberaal kind aan het vasten is, met de juiste intentie de avond ervoor, en tijdens de dag wordt hij volledig puber, maar hij heeft niets gedaan dat het vasten zou verbreken, zoals eten, dan moet hij blijven vasten en is hij niet gevrijwaard om het vasten te verbreken. Dit komt door het aanbreken van de pubertijd tijdens het vasten. Hetzelfde geldt voor de reiziger die ophoudt met een reiziger zijn. Of een ziek persoon dat geneest. Wanneer beide al aan het vasten waren en ze niets hadden gedaan dat het vasten zou verbreken, dan geldt de dispensatie niet meer voor hen. Daarbij wordt hun vasten meegeteld voor de Ramadan. Mochten deze personen besluiten om geslachtsgemeenschap te hebben hierna, nadat de dispensatie is ingetrokken, dan dienen de personen Kaffarah te betalen, boetedoening.
Mochten ze anderzijds nog niet hebben gevast of ze hadden hun vasten al verbroken door te eten bijvoorbeeld – dan is het niet verplicht voor hen om te vasten. Het is echter wel aangeraden om weg te blijven van zaken die het vasten verbreken. Dit uit respect voor de heiligheid van de uren die voor vasten zijn aangewezen (dit noemt men Imsaak).
Hetzelfde principe van imsaak geldt voor de vrouwen die tijdens de dag niet meer ongesteld zijn en de menstruatie houdt op, dit is echter niet verplicht. Echter, dit is niet geldig voor de nieuwe pubers of mensen die zijn bekeerd tot Islam tijdens de Ramadan.
Een algemene regel omtrent het onthouden (Imsaak)
- Degene die een geldige reden heeft om niet te vasten, zoals hierboven vermeldt is, waarbij de reden van het niet vasten wegvalt, wordt aanbevolen om zich te onthouden van alle zaken die het vasten verbreken. Dit is geen verplichting, maar aangeraden om te doen. Degene die zelfs hiervoor zijn uitgezonderd zijn degene die zich pas hebben bekeerd en kinderen die puber zijn geworden.
- Voor degene die zonder geldige reden het vasten heeft nagelaten, zoals iemand die vergeten is om zijn intentie in de nacht of iemand die zijn vasten heeft verbroken, geldt dat imsaak verplicht is op deze persoon.
Regel omtrent een kind die tijdens het vasten in de pubertijd belandt, maar niet in staat is om te vasten wegens gezondheidsredenen.
Shaykh Fadl Ba Raja (tussen de grote Hadrami geleerden) werd de vraag gesteld over een kind dat puber is geworden maar wegens slechte gezondheid en zwakte niet in staat was om te vasten. Zijn antwoord op deze vraag was als volgt:
Als het kind, die de pubertijd heeft bereikt, niet kan vasten wegens zwakte, waarbij het vasten hem zwaar zal vallen en zijn staat verslechteren, dan:
- Hopen we dat het kind snel zal herstellen van deze staat, het is echter niet verplicht voor het kind om te vasten. Maar wel om het vasten in te halen, nadat hij hersteld is. Tevens hoeft het kind geen Fidia te betalen.
- Als er geen hoop bestaat dat het kind zal herstellen van deze staat, dan geldt voor het kind dezelfde regel als een oude persoon die niet zal herstellen van zijn ziekte. Het kind is niet verplicht om te vasten en zal ook niet verplicht zijn om deze in te halen. Maar echter moet er wel Fidia betaalt worden voor elke dag dat het vasten nagelaten is. En Allah weet het beste.
Regels omtrent degene die hele lange dagen vasten of fysiek zwaar arbeid verricht.
Iemand die vele uren werkt, of het werk wat ze doen fysiek zwaar is, of welke andere moeilijkheden er ook zijn, zoals hoge temperaturen; voor deze persoon is het niet toegestaan om het vasten te verbreken tenzij er aan de volgende zes voorwaarden worden voldaan:
- Het is niet mogelijk om de werkzaamheden te vertragen tot de maand Shawwaal, de maand na Ramadan.
- Het is niet mogelijk om ‘s nachts te werken, of door het uitstellen van de werkzaamheden zou dit ertoe resulteren dat het werk aanzienlijk wordt vernietigd of verminderd.
- Dat door het vasten tijdens dergelijk werk, het zal resulteren in een hevige last dat normaal niet te dragen is voor een persoon.
- Dat hij de intentie neemt in de nacht om te vasten gedurende de dag, maar hij breekt het vasten niet totdat er een valide reden aanwezig zal zijn om het vasten mee te verbreken.
- Dat hij van plan is om dispensatie te doen wanneer hij het vasten verbreekt.
- Dat hij niet alleen de intentie neemt om te werken, zodat hij niet hoeft te vasten.
Als men voldoet aan deze zes voorwaarden, dan is het toegestaan voor hem om zijn vasten te verbreken. Ongeacht of het werk voor zichzelf of een ander is, zelfs als de andere persoon iemand anders had kunnen aannemen om deze werkzaamheden te laten uitvoeren. Dit geldt voor elke beroep, voor artsen en verpleegkundigen, of mensen die werken in de landbouw. Echter dient er aan alle zes voorwaarden voldaan te zijn, anders is het niet toegestaan om het vasten te verbreken.
Het breken van het vasten uit angst om een ander te schaden
Iemand die niet aan het vasten is, of het vasten verbreekt, puur en enkel om de reden dat er angst is voor het welzijn van de ander; dan is het toegestaan om niet te vasten. Echter moeten de dagen ingehaald worden en dient men de compensatie te betalen, de Fidia. Als het vasten een serieus en echt probleem oplevert voor de derde partij, dan wordt het niet vasten of het verbreken van het vasten verplicht. Voorbeelden hiervan zijn:
Een zwangere vrouw die niet vast of het vasten verbreekt puur uit voorzorg voor het welzijn van haar kind, zoals de angst voor een te vroege geboorte als ze zou vasten.
Een zoogmoeder die niet vast of het vasten verbreekt puur uit voorzorg dat het welzijn van het feit dat ze zoogt, uit angst dat haar moedermelk zal afnemen als ze vast.
Punt: Een sterke mening binnen onze wetschool vertelt dat het voor een zwangere vrouw of zoogmoeder die niet vast puur uit voorzorg voor het welzijn van het kind ook geen fidia betaald dient worden.
- Iemand die het vasten verbreekt om zo in staat te zijn om het leven van iemand of een ledemaat te redden, hetzij mens of dier, behalve een varken of hond; deze zijn uitgesloten in onze wetschool. En de manier om het leven te redden zal gebeuren als men zijn vasten verbreekt. Een voorbeeld hiervan is iemand die in de zee moet duiken om het leven te redden.
Voor iemand die niet vast, of het vasten verbreekt enkel uit de voorzorg voor het eigen welzijn, of uit angst voor het welzijn van een ander EN dat van zichzelf, dan dienen alleen de gemiste dagen ingehaald te worden en is er geen fidia die betaald dient te worden. Een voorbeeld hiervan is zoals de zwangere vrouw die niet vast voor haar kind, maar ook voor haar eigen gezondheid.
Dit zijn de vuistregels voor deze situatie:
- Iedereen moet de dagen inhalen die niet gevast zijn, ongeacht de reden;
- Als iemand het vasten nalaat, puur uit voorzorg voor een ander, dient men de fidia te betalen.
- Als men angstig is voor het eigen welzijn, naast dat van de ander, dan hoeft men geen fidia te betalen.
Het inhalen van gemiste dagen na ramadan
Diegene die een dag van ramadan niet vast, moet deze inhalen. Dit is het geval zelfs al is het vasten niet verricht met een bepaalde geldige oorzaak en of het nou een lange vastendag was of kort (je kan een korte dag vasten in de zomer om een gemiste dag in de winter in te halen). Dit geldt ook voor gemiste dagen vanwege menstruatie of kraamvloed.
De volgende situaties zijn uitzonderingen van deze regel en hoeven gemiste dagen niet in te halen.
- Een pre-pubertaal kind die in de puberteit komt.
- Een persoon zonder verstand, die bij verstand komt (tenzij hij zijn verstand met opzet was verloren in de eerste plaats).
- Een niet moslim die moslim is geworden
Echter is het wel Sunnah voor een pubertaal kind om gemiste dagen in te halen van voordat hij in de puberteit zat (vanaf de leeftijd van 7-8 jaar oud en daarboven). Dit geldt ook voor een persoon die is bekeerd op een dag tijdens Ramadan, inhalen is voor hem een goede daad, hoewel hij het niet verplicht is.
Wanneer haal je gemiste dagen in van de Ramadan?
Iemand die een dag van Ramadan mist wegens een geldige reden (inclusief iemand die is vergeten om ’s nachts intentie te nemen) moet het vasten inhalen nadat de reden om niet te vasten er niet meer is. Als voorbeeld; een zieke persoon die het vasten heeft gemist begint met het inhalen van de gemiste dagen zodra hij weer gezond is, zelfs als dit lange tijd na de Ramadan is.
Het is aangeraden voor een dergelijk persoon om zo snel mogelijk de dagen in te halen en op een consistente manier, echter is hij niet verplicht om dit direct te doen. Let wel, wanneer je het zolang uitstelt totdat er net zoveel in te halen dagen zijn als de dagen die nog over zijn voor het weer Ramadan is, dan wordt het verplicht om te vasten voor die persoon. Een voorbeeld hiervan is het volgende: Als je 5 dagen in Ramadan hebt gemist en je stelt het inhalen uit (wat afgeraden is) tot 5 dagen voordat de volgende Ramadan begint; dan is het vasten van die laatste 5 dagen verplicht geworden.
Degenen die hun vasten hebben gemist zonder geldig excuus, zij moeten het vasten direct inhalen zonder het te vertragen.
Aangeraden etiquette van de Ramadan
De volgende zaken zijn Sunnah of zijn aangeraden etiquette van de Ramadan.
Het zo snel mogelijk breken van het vasten bij het ingaan van de definitieve Maghrib tijd, men wordt beloond wanneer men dit direct doet (de beloning wordt gegeven naast de beloning van het breken van het vasten op zich)
Men kan zich afvragen, is deze Sunnah/beloning toepasbaar op alle manieren van het breken van het vasten (anders dan eten en drinken) zoals het gemeenschap hebben met de partner of een stokje in het oor steken? Sommige geleerden stellen dat het ook daarop toepasbaar is, anderen zeggen dat het wel het vasten verbreekt inderdaad, maar dat het niet beloond wordt op die manier voor het bespoedigen van het breken van je vasten. De reden hiervoor is dat de intentie van het eten en drinken het versterken van het lichaam is, dat kan niet gezegd worden van de andere manieren van het verbreken van je vasten.
Het is aangeraden (om de optimale Sunnah te volgen) om het vasten te verbreken met drie verse dadels, dan drie droge daadels en dan nog één dadel. Indien men geen dadels heeft, neemt men water. Echter, in termen van het verkrijgen van de basis beloning van het verbreken van het vasten, dan doet men dit door eten of drinken van iets wat toegestaan is.
Note: Alle geleerden zijn het erover eens dat verse dadels als eerste worden aangeraden, maar sommige geleerden geven een andere volgorde na de verse dadels (hoewel de volgorde die ik eerder gaf de meest geaccepteerde is) met als voorbeeld: dat men iets zoet moet nemen voor het drinken van water (na de verse dadels), of dat men zamzam water behoort te drinken voor het eten van de droge dadels (en na de verse dadels), of dat men een handje vol verse rivier water voor de droge dadels behoort te drinken (vers rivier water is zeer lastig te verkrijgen).
Het zeggen van de aangeraden dua’s wanneer men het vasten verbreekt. Dit zijn er velen, maar de meest gebruikte zijn:
اللهم إنّي لك صمت وبك آمنت وعلى رزقك أفطرت
Allah ik heb gevast voor U en ik heb geloofd in U en van het onderhoud geschonken door U breek ik het vasten.
Men kan toevoegen:
ذَهَبَ الظَّمَأُ وَابْتَلَّتْ الْعُرُوقُ وَثَبَتَ الْأَجْرُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ
De dorst is verdwenen en de aderen zijn vochtig, en de beloning is verzekerd, met de wil van Allah.
Men kan nog extra toevoegen:
اللّهُم إنّي أَسألك برحمتك الّتِي وسِعَت كُلّ شيء أن تغفر لي
Allah, ik vraag U bij Uw Genade die zich over alles strekt, dat U mij moge vergeven.
Het is aangeraden om de intentie te nemen om de volgende dag te vasten op het moment dat men het vasten verbreekt zodat men zeker is dat men het later niet vergeet. Het is ook aangeraden om de intentie nogmaals te nemen tijdens het nuttigen van de suhoor maaltijd.
Het is Sunnah om anderen te voorzien van voedsel om het vasten te verbreken, zelfs al is het 1 dadel of wat water, maar een maaltijd is het beste. Het is aangeraden om de volgende smeekbede te verrichten voor degene die jou eten heeft gegeven om het vasten te verbreken:
أَفْطَرَ عِنْدَكُمُ الصَّائِمُونَ ، وَأَكَلَ طَعَامَكُمُ الأَبْرَارُ ، وَصَلَّتْ عَلَيْكُمُ الْمَلائِكَةُ
Met jou hebben degenen die aan het vasten waren hun vasten verbroken, jij hebt de recht geleiden gevoed en de engelen reciteren hun gebeden op jou.
Het is Sunnah om te eten met degenen die jij hebt voorzien van voedsel, echter als de gastheer weet dat zij zich schamen om te eten in het bijzijn van hem, dan mag hij hun alleen laten eten.
Suhoor (de pre-dageraad maaltijd): Het is sunnah om de suhoor maaltijd te nuttigen en er is een beloning daarin en vele zegeningen. De tijd voor de suhoor maaltijd begint midden op de nacht (dus precies in het midden van de nacht, niet middernacht, dat is iets anders).
De wijsheid achter de suhoor maaltijd is dat het vroomheid inprent en dat het een verschil is met de Mensen van het Boek (ahl al kitab). Imam Ibn Hajar vermeldt dat men er aan moet deelnemen, ook al zou men volledig al wakker zijn. De volgorde van voedsel is hetzelfde als wanneer men het vasten verbreekt (verse dadels, droge dadels en dan water). Als men meer gaat eten dan dit, dan begint men toch hiermee.
Men verlaat de Suhoor maaltijd zo laat mogelijk, tenzij men twijfelt of Fajr al is ingekomen of niet.
Het is verstandig om de tanden al te hebben gepoetst voordat Fajr ingaat.
Wanneer het verplicht is om een bad te nemen (zoals na gemeenschap of na menstruatie) dan is het beter om dat voor Fajr te doen, niet alleen om er zeker van te zijn dat er geen water in een holte komt, maar ook het vasten te starten in een staat van reinheid.
Het is aangeraden om gul te zijn en probeert te excelleren tijdens ramadan in de omgang met familie en buren, zelfs als zij niet behoeftig zijn. Probeer je vrijwillige aalmoezen ook te verhogen voor de behoeftigen.
Men moet de recitatie van de Quran verveelvuldigen tijdens deze gezegende maand. Ook de adhkaar moet toenemen en het vragen van vergiffenis (istighfaar), één van de beste dhikr tijdens de Ramadan is:
اللَّهُمَّ إِنَّكَ عُفُوٌّ كَرِيمٌ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنِّي
O Allah! U ben de Ene die veelvuldig vergeeft en ervan houdt om te vergeven, dus vergeeft U mij!
Het is aangeraden om de intentie te nemen van een Itikaaf (spirituele terugtrekking). Men kan dat dit doen door iedere keer bij het bezoeken van de moskee zeggen voor het binnentreden: Ik neem de intentie van Itikaaf voor de duur van mijn verblijf in deze moskee.
De laatste 10 dagen van Ramadan wordt de Itikaaf benadrukt vanwege LaylatulQadr die waarschijnlijk in één van de laatste 10 nachten neerdaalt.
Tarawih gebeden: De tarawih gebeden bestaan uit 20 rakaát en mogen individueel of als groep worden gebeden achter een imam.
Tahajjud of Tarawih tijdens Ramadan in de zomermaanden
Tijdens de lange dagen in de zomer, met weinig slaap mogelijkheid waardoor het moeilijk wordt om Tarawih en Tahajjud te verrichten, kan men onzeker worden over welk men zou moeten bidden. Ten eerste horen wij te weten dat:
Qiyam al layl de naam is die gegeven wordt aan ieder gebed die na het verplichte Isha gebed plaatsvindt.
Tahajjud is de naam van het gebed dat plaatsvindt nadat men Isha heeft gebeden en ook heeft geslapen, ook al is het maar een korte slaap geweest.
Alle Tahajjud valt onder Qiyam al layl, maar niet alle Qiyam al Layl is Tahajjud.
Men kan het volgende in rekening nemen wanneer men Tarawih bekijkt: het wordt altijd na Isha gebeden, alleen is er dus een verschil waar het onder valt, afhankelijk of men het bidt voor of na het slapen (na het slapen is het Tarawih en ook Tahajjud, voor het slapen alleen Tarawih).
In de Shafi’i school is het Sunnah om Isha te bidden, dan even te slapen en dan wakker worden om het Tarawih gebed te verrichten. Op deze manier kan men simultaan de intentie nemen om het Tarawih gebed te verrichten en het Tahajjud gebed (dit valt allen onder Qiyam al Layl). Op deze manier hoeft men geen tahajjud te proppen in de korte nacht die overblijft na het verrichten van het Tarawih gebed waarbij men ook nog moet eten voor Fajr ingaat. Daarnaast wordt men op deze manier beloond voor Tarawih en Tahajjud.
Echter, als men Tarawih meteen na Isha bidt, zonder daarvoor te slapen (zoals dat bijna overal gaat), of het nou individueel of als groep wordt gedaan, dan is dit ook acceptabel, maar men kan dan niet Tarawih ook als Tahajjud beschouwen (wel als Qiyam al Layl). Men zou dan wel kunnen slapen en wakker worden voor 2 rakaat van Tahajjud. Wanneer Witr wordt verricht na het slapen dan geldt het ook als Tahajjud.
Het inhalen van gebeden tijdens Ramadan
Het inhalen van gemiste gebeden moet gedaan worden in de volgorde dat men ze heeft gemist, maar dit is niet verplicht volgens alle geleerden. Het is in ieder geval niet geliefd en ook afgeraden om ze in een random volgorde in te halen en volgens sommigen is het zelfs verboden. De vraag die vaak opkomt is of men gebeden mag inhalen tijdens het bidden van Tarawih. Het antwoord volgens de meest vooraanstaande opinie, is dat men Fajr gebeden mag inhalen tijdens het Tarawih gebed met de intentie dus dat het Fajr gebeden zijn. Andere gebeden wordt aangeraden om die thuis te bidden in de volgorde dat je ze hebt gemist.
Laylat Al Qadr
De nacht van de Kracht is zo benoemd vanwege zijn enorme status en gewicht, ook omdat Allah alles bepaalt zoals Hij het wilt.
Het wordt gezegd dat Laylatul Qadr plaatsvindt gedurende één van de laatste 10 nachten van Ramadan. Sommigen zeggen dat het één van de oneven nachten is. Sommigen één van de laatste 3 oneven nachten en de meest beroemde is dat het op de 27e nacht van Ramadan valt. Er zijn ook meningen dat het op de middelste nacht van Ramadan valt, sommigen zelfs dat dat het gedurende heel Ramadan plaatsvindt, en zelfs sommigen dat het, het hele jaar kan plaatsvinden. Imam Shafi’i zelfs was van mening dat het op de 21e nacht of de 23e nacht valt, andere geleerden van zijn madhab zeggen ook dat het ieder jaar verschilt, maar dat het wel op één van de laatste 10 nachten van Ramadan plaatsvindt; deze mening verenigt de Shafi’i madhab met anderen. Imam Bajuri geeft aan dat het valt op een oneven nacht op een Jumuah binnen de Ramadan. Er zijn hoe dan ook wel meer dan 40 meningen over wanneer deze nacht valt.
De wijsheid achter de onbekendheid van Laylatul Qadr is om de moslim gemeenschap in leven te brengen en goed gebruik van hun nachten te maken gedurende de laatste 10 dagen van Ramadan. Dit is een eigenschap van onze ummah en dit zal zo blijven tot de laatste dag (in tegenstelling tot de secten die claimen dat deze nacht binnenkort niet meer zal zijn of er zelfs al niet meer is).
De werken die men verricht op Laylatul Qadr zijn beter dan 1000 maanden waar er geen Laylatul Qadr is.
Het minimum wat er wordt bedoeld met ‘in leven brengen’ is het bidden van Isha als gemeenschap, dit vervult deze betekenis en brengt een enorme beloning. Men behoort ook de dag van Laylatul Qadr ‘in leven te brengen’, oftewel het besteden met aanbidding (hiermee wordt bedoelt de dag nadat Laylatul Qadr is geweest).
Terwijl het aangeraden wordt om de gehele LaylatulQadr in aanbidding op te blijven in Ramadan, wordt het ook gehekeld en sommigen zien het zelfs als een bid’ah om de gehele gehele ramadan de hele nacht op te blijven. Tenzij dit een gewoonte is van een persoon die hij altijd doet (aanbidding gedurende de gehele nacht), dan is er ook niks aan de hand; en Allah weet het beste.
De tekenen van Laylatul Qadr
Het is een nacht waar de temperatuur gematigd is (niet koud of warm).
De zon zal wit opkomen op de dag van Laylatul Qadr (dus de dag nadat de nacht van LaylatulQadr is geweest). De zon zal niet vele stralen hebben (wegens de engelen die stijgen en dalen, zij hebben een sterker licht dan de zon).
Geen enkele kind zal verwekt worden van een ongelovige op deze nacht.
De wonderen van de engelen zullen eerder zich manifesteren op deze nacht, echter verschilt het per persoon in welke mate.
Wie een wonder ziet op Laylatul Qadr moet het volgende zeggen:
عَنِّي فَاعْفُ الْعَفْوَ تُحِبُّ كَرِيمٌ عُفُوٌّ إِنَّكَ اللَّهُمَّ
O Allah! U ben de Ene die veelvuldig vergeeft en ervan houdt om te vergeven, dus vergeeft U mij!
Men moet dit zachtop zeggen; het zien van een wonder op LaylatulQadr is een heilig mirakel (karama), en het is niet gepast om een karama te openbaren bij de consensus van de spirituele paden tenzij er een specifieke reden voor is in de Shariah: zoals het inspireren van een student van kennis of om een ongelovige te confronteren.
Boetedoening
Fidia
Fidia bestaat uit 1 mudd van het belangrijkste hoofdvoedsel (mudd is een droge eenheid die bestaat uit een medium, een handvol dat bestaat uit ongeveer 0.51 liter) van de plaats waarin degene is op het moment dat een inhaal vasten voor degene mogelijk wordt. 1 Mudd moet worden betaald voor elke dag dat men mist.
Een voorbeeld: Aisha is zwanger en leeft momenteel in Jordanie. Ramadan begint in de 1e maand van haar zwangerschap. Ze besluit om niet de gehele maand te vasten uitsluitend vanwege bezorgdheid van het kind. In de maanden na Ramadan was Aisha niet in staat om de vasten dagen in te halen vanwege haar slechte gezondheid, en tijdens deze dagen reist zij terug naar de UK voor de geboorte die daarna gevolgd wordt door 40 dagen lochia. Na de lochia periode, voelt zij zich uitgerust en gezond. Ze blijft in de UK voor 2 dagen alvorens zij weer terug reist naar Jordanie. In dit voorbeeld is het inhalen van het vasten alleen mogelijk in de UK en moet zij daarom 1 mudd betalen van het belangrijkste hoofdvoedsel van de mensen in de UK voor elke dag die zij heeft gemist in de maand Ramadan (en dus niet in Jordanie, ondanks zij hier de vasten dagen heeft gemist). Als Aisha alhoewel nog steeds niet gezond was na haar lochia periode, hierbij niet in staat was het vasten in te halen en terug reisde naar Jordanie, en dan na genezen weer gezond werd (zodanig dat zij haar vasten kan inhalen, indien zij wenst), dan moet zij 1 mudd van het belangrijkste hoofdvoedsel van de inwoners van Joranie betalen voor elke gemiste dag in de Ramadan.
Een andere mening is dat de fidia ook elders in het buitenland kan worden betaald (ook online betalingen met de intentie voor fidia voor het gemiste vasten).
De Mudd moet worden verdeeld onder de armen en de behoeftigen. Het is toegestaan om meerdere Mudd te geven aan 1 persoon, maar niet om 1 Mudd te verdelen over twee of meer personen. Men kan bijvoorbeeld ook niet de Mudd afbreken zoals een mudd van 1,5 (anderhalf) of 1,2 Mudd geven aan 1 persoon (mudd is dus niet op te splitsen).
De volgende personen moeten Fidia betalen voor de gemiste dagen, alsook het vasten inhalen:
- Iemand die niet heeft gevast of zijn vasten heeft verbroken zonder geldig excuus.
- Een zwangere vrouw die niet vast of haar vasten verbreekt, enkel en alleen vanwege bezorgdheid voor het welzijn van haar kind (volgens de vooraanstaande mening).
- Een moeder die borstvoeding geeft die niet heeft gevast of haar vasten heeft verbroken, enkel en alleen vanwege bezorgdheid van haar zuigeling(volgens de vooraanstaande mening).
- Iemand die zijn/haar vasten verbreekt om iemands leven te redden of iemands ledematen te redden(mens of dier), en indien de enige manier om dat te doen het verbreken van het vasten is (volgens de vooraanstaande mening).
- Iemand die niet heeft gevast of het vasten heeft verbroken vanwege een valide reden maar het niet heeft ingehaald voor de volgende Ramadan terwijl degene wel de mogelijkheid had (maar niet als degene niet in staat was).
De volgende personen moeten Fidia betalen voor de dagen dat zij hebben gemist, maar ze hoeven het vasten niet in te halen indien:
Degene die niet in staat was om te vasten vanwege ziekte of zwakte, en er geen hoop is op herstel.
De verplichting tot het betalen van de Mudd is elke jaar. Dit betekend dat voor elk jaar dat is uitgesteld, elke dag oploopt tot 1 mudd. Er is een sterke mening in de Shafi school dat het vasten niet hoeft te worden ingehaald, dus men hoeft alleen 1 Mudd te betalen voor elke dag, ook al is dit jarenlang uitgesteld.
Kaffarah
Kaffarah is verplicht op iemand die het vasten in de Maand Ramadan heeft verbroken door het hebben van sexuele gemeenschap (ongeacht het vaginaal, anaal, met een mens of dier (aoedhobillah), met eigen echtgenoot/echtgenote of met een onwettige persoon). Kaffarah is echter niet verplicht voor een vrouw waarmee sexuele gemeenschap heeft plaatsgevonden (omdat haar eerste vasten verbroken is doordat een substantie een opening is binnengetreden en niet vanwege seksuele gemeenschap). Noch is het verplicht voor een man indien het op dezelfde wijze is geschiedt dwz: het binnendringen van een substantie. Iemand die seksuele gemeenschap heeft en vergeten is dat hij/zij aan het vasten is hoeft geen fidia te betalen en het vasten is nog steeds geldig. Dit geldt ook voor iemand die onder dwang seksuele gemeenschap heeft.
Kaffarah is verplicht voor elke dag dat is verbroken door het hebben van seksuele gemeenschap en dus niet voor iedere keer dat er seksuele gemeenschap heeft plaatsgevonden (bijvoorbeeld meerdere keren op 1 dag). Indien men dit meerdere keren per dag doet, dient er 1 kaffarah te worden gedaan voor die dag.
Kaffarah is niet verplicht op iemand die het vasten verbreekt door:
- Seksuele gemeenschap op vasten dagen buiten Ramadan, ook al is dit een vasten dag van de Ramadan die men inhaalt.
- Uitstoot van sperma (ook als men daarna seksuele gemeenschap heeft).
- Een reiziger of een zieke persoon die seksuele gemeenschap heeft (ook al is het onwettig).
- Iemand die dacht dat het avond was, seksuele gemeenschap had, en dan later erachter komt dat het geen avond was maar dag.
- Iemand die seksuele gemeenschap heeft en op exact hetzelfde moment iets anders doet dat het vasten verbreekt, bv eten.
- Een vrouw waar liefde mee wordt bedreven of een man die gepenetreerd wordt (ze moeten echter fidia te betalen als het intentioneel en vrijwillig is gedaan).
De kaffarah is in volgorde (van beschikbaarheid of in staat zijn) :
- Het vrijlaten van een slaaf, vrij van defecten (niet toepasbaar in moderne tijd).
- Het vasten van 2 maanden achtereenvolgens: als men een pauze neemt gedurende welke dag dan ook binnen deze 2 maanden, moet men de 2 maanden opnieuw starten. Dit is ongeacht of de pauze met een geldige reden wordt genomen of niet, hoewel iemand in een lange staat van bewusteloosheid (zoals een coma) niet opnieuw hoeft te beginnen.
- Het voeden van 60 mensen: 1 mudd van het belangrijkste hoofdvoedsel: Elke persoon moet 1 mudd krijgen. Het is niet toegestaan om 1 persoon 60 mudd te geven. De 60 mudd kan in 1 keer worden gegeven aan 60 mensen. ‘Voeden’ betekent hier de in aanmerking komende personen het voedsel geven als bezit dat zij bezitten. Het eten hoort onvoorbereid te zijn. Het kan niet worden gegeven aan de eigen familie, ook al komen zij in aanmerking ervoor.
Met betrekking tot deze volgorde, is er speelruimte in de Shafi school, zoals geleerden die zeggen dat het vasten van 2 achtereenvolgende maanden zonder pauze extreem zwaar kan zijn voor de meeste mensen en dat een valide mening ook is dat men ook 60 mensen mag voeden in de plaats.
Het vasten van de 6 dagen van Shawal
De 6 dagen van Shawwaal (de maand na de maand Ramadan) zijn de dagen direct na Eid Ul Fitr. Het is aanbevolen om op de 6 dagen van Shawwal te vasten, de Profeet [sal Allahu alayhi wa sallam] gaf de blijde tijdingen:
“Degene die vast in de Ramadan, en het daarna opvolgt met de 6 dagen van Shawwaal, het zal zijn alsof hij geheel het jaar vastte”. [Muslim]
De beloning voor het vasten op de 6 dagen van Shawwaal wordt in bovenstaande hadith weergegeven. De Sunnah om deze dagen onafgebroken te vasten is een aparte beloning. De dagen kunnen worden verdeeld over de maand Shawwaal, maar het is beter om deze onafgebroken te vasten (indien men in staat is). Aanbidding direct uitvoeren is altijd aanbevolen en bij het laten hiervan kan men de beloning van het achter elkaar vasten mislopen.
De beloning van het vasten op deze 6 dagen is alsof men verplicht heeft gevast. Om die reden, als men de 6 dagen van Shawwaal ieder jaar vast, is het alsof men zijn hele leven heeft gevast!
Als iemand vanwege een geldige reden een aantal dagen heeft gemist, is het sunna voor hem om de zes dagen van Shawwal te vasten en vervolgens de gemiste dagen in te halen. Als iemand vanwege een ongeldige reden een aantal dagen heeft gemist, is het geen sunna voor hem volgens Imam Ibn Hajar om de zes dagen van Shawwal te vasten, omdat het verplicht voor hem is om de gemiste dagen zo snel mogelijk in te halen. Mocht iemand eerst de zes dagen van Shawwal vasten (en daarna de dagen met een ongeldige reden inhalen), zal hij hiervoor geen beloning krijgen. Imam Ramli verschilt van mening met het laatste punt, waarbij hij aangeeft dat iemand wel zal worden beloond, maar niet de volledige beloning zal krijgen.
Kan men de intentie voor het inhalen van dagen om te vasten combineren met de 6 dagen van Shawwaal?
Het is valide om deze intentie te combineren, het inhalen van vasten met de 6 dagen van Shawwaal. Imam Ramli geeft aan dat als men de intentie voor een vrijwillige daad van aanbidding (bv de 6 dagen van Shawwaal) niet heeft gemaakt en deze laat samen vallen met een verplichte daad van aanbidding (bv het inhalen van vasten in de maand Ramadan), men dan beide beloningen krijgt. Echter, Imam Ibn Haj en Imam Ramli zijn het overeens dat men alleen de minimale beloning krijgt van een verplichte daad van aanbidding en niet de volledige beloning (zoals het hebben gevast van een verplichte vasten en het gelijk zijn aan het vasten voor een heel jaar). Om deze reden (net als hoe sommige geleerden hebben aangegeven dat het niet valide is om intenties te combineren) is het beter om deze 2 vasten niet te combineren om op deze manier de volledige beloning te verkrijgen.
Alle Glorie behoort aan Allah, de Heer der werelden
Bibliografie
- De Quran
- Tuhfa al Muhtaj
- Nihaayat al Muhtaj
- Mughni al Muhtaj
- Inaayat al Taalibin
- Bushra al Kareem
- Haashiyat al Bajuri ala Ibn Qasim
- Yaqout al Nafis
- Umdat as Saalik
- Nail al Rajah
- Bughiat al Mustarshideen
- Al Bidaayat al Hidaayah
- Tafsir al Qurtubi
- Reliance of the Traveller [Trans. N. Keller]
- The Book of Assistance [Trans. M. Badawi]
- The Lives of Man [Trans. M. Badawi]
- A Treatise on Fasting [M. Ali Khatib]