Het Islamitische geloof is niet onbekend met beproevingen en moeizaamheden. Dit is het tweede deel van een serie artikelen over depressie vanuit een Islamitische perspectief. Het komt uit de "Mental Health Workshop - An Islamic Guide to Dealing with Depression" van Ustadh Amr Hashim.
Vanuit het Westerse perspectief hebben we de termen "depressie" en "angst". Beide worden gezien als mentale gezondheidsstoornissen. Dokters, psychiaters en psychologen kijken er verschillend naar en beoordelen ze verschillend, maar ze stuiten allemaal ongeveer op een gevoel van onvrede. Een gevoel dat er iets niet klopt.
Er is een afwezigheid van vreedzaamheid, een afwezigheid van tevredenheid. Het kan mild zijn, maar ook heel intens. Het kan van korte, of van hele lange duur zijn. De milde en korte versies zijn doorgaans de normale cycli van het leven, gezien elk mens het ervaart. Wanneer het heel lang aanhoudt, dan moet je gaan nadenken over het ondernemen van actie.
De Ervaring die met Depressie en Angst Komt
Het gevoel dat bij het lijden aan depressie en angst komt kijken, kan heel levendige beschrijvingen hebben. Sommigen voelen alsof alle kleur uit de wereld is getrokken. Anderen kunnen het ervaren alsof er geen smaak meer in het eten zit. Het is flauw. Ze kunnen voelen dat er geen vonk meer in het leven zit. Iedereen ervaart het op een andere manier.
Waarom ervaren mensen depressie en angst?
In sommige gevallen kan het heel duidelijk zijn. Het kan komen door het verliezen van je baan, een relatieprobleem of het verliezen van een naaste. Ervaringen als deze worden stressoren genoemd.
In andere gevallen kan men geen idee hebben. Je wordt op een ochtend wakker, en het voelt alsof de vonk verdwenen is. De vreugde is weg. Ervaringen van mensen kunnen ernstig worden. Hoewel een sombere stemming en angst universele menselijke ervaringen zijn, waar we als mens allemaal weleens doorheen zullen gaan, kunnen ze heel ernstig worden. Sommigen kunnen zelfs het gevoel hebben dat ze op het randje staan om een einde aan hun leven te maken.
Perspectief
Mensen kunnen behoefte hebben aan een gevoel van perspectief. Ze lijden pijn, mentale pijn. Een moment van pijn die is uitgerekt. Ze kunnen voelen alsof hun huidige stand nooit zal eindigen. Dit is waar context de sleutel is.
Het zal eindigen. Alles komt tot een einde. Het is een lange golf, maar het is een golf. Het is een nacht, waarna de dag aan zal breken. Er is een deur. Je kan het niet zien, maar dat betekent niet dat het niet komt.
Hopeloosheid is een belangrijk symptoom van klinische depressie. Hopeloosheid en hulpeloosheid behoren tot de moeilijkste zaken om mee om te gaan.
De Geest en het Brein
Deskundigen wijzen naar het biopsychosociale model. Simpel gezegd: de aanvang van deze condities heeft meerdere factoren. Er zijn kwesties die rondom je wereld afspelen. Er zijn dingen gaande in je subjectieve ruimte (je geest) en in je brein.
Je brein is niet hetzelfde als je geest. Je brein is een verzameling van neuronen. Er bestaan honderden triljoenen verbindingen tussen alle neuronen in je brein. Dat is je brein. Het heeft neuronen, synapsen, neurotransmitters, kwabben enzovoort.
Dan is er nog je geest. Je geest is je "ik". Het zijn je subjectieve ervaringen, je gedachten, je overtuigingen en opvattingen, de emoties die je ervaart, je geheugen, je hoop en je angst voor de toekomst. Dat is je geest.
Drie Oorzaken
Soms ligt de oorzaak van depressie in iemands biologie. Er is bijvoorbeeld een probleem in de neurotransmitters.
En soms ligt de oorsprong van depressie of een sombere stemming in iemands psychologie. Het zijn de gedachten die je hebt, de emoties die je ervaart, de geheugens die boven water komen en je angsten voor de toekomst.
Andere keren ligt de oorzaak in de sociale context. Wat gebeurt er om je heen? Voorbeelden zijn een dodelijke pandemie, het verliezen van je baan en de zorgen over het betalen van de huur.
Echter is het in veel gevallen een ingewikkelde combinatie van deze drie oorzaken. Dit is vanuit het westerse, seculiere perspectief. Het is heel erg gebaseerd op hoe we mensen begrijpen.
Een Theorie
Dit zijn drie theorieën die zijn samengevoegd. De eerste theorie, de biologische theorie, behandelt de mens als het totaal van neuronen in hun breinen. Wat is dan de "ik"? Het is het totaal van neuronen in het brein. Vind de neuronen in het brein waar er iets misgaat, vervang het en los het probleem op. Dat is de mens, net als een machine.
De tweede benadering is de psychologische benadering. Hier wordt de mens gezien als een bundel van herinneringen, gedachten, overtuigingen, emoties, hoop, angst enzovoort. Als iets de verkeerde kant opgaat, ontstaan depressie, angst enzovoort. Dit is de mens in termen van zijn/haar eigen subjectieve beleving van zichzelf.
Een andere theorie is de sociale theorie van de mens. De mens wordt alleen begrepen in termen van zijn of haar relaties. Je kan een mens niet begrijpen los van de gevormde relaties met andere mensen, de mensen om hen heen, hun werk, hun financiën, enzovoort. Als er een probleem is met een van deze relaties, zal het stress opleveren. Het zou kunnen leiden tot depressie en angst.
Fundamentele Relatie
Wat er is gevonden, is dat het niet alleen maar biologisch is. Soms gaat het allemaal goed, maar er is nog steeds een probleem. Het is ook niet alleen maar sociaal, want soms heeft iemand geen sociale problemen, maar wel depressieve klachten.
Mensen hebben het goede in elke theorie uitgezocht en ze samengevoegd. Over het algemeen werkt het goed. Het is een goede, holistische benadering.
Wat er mis is en hoe je je voelt kan deels veroorzaakt worden door de chemicaliën in je brein, door de manier waarop je denkt en voelt, en deels ook door de sociale context.
Wat voegt een theologische, theïstische en religieuze benadering daaraan toe? Het voegt een vierde dimensie toe: de mens in termen van zijn/haar meest fundamentele relatie, namelijk de relatie met God. De verbinding met God en het begrijpen van alles wat ze ervaren op basis van die relatie.