Vraag:
Is er een verschil tussen waswas (obsessieve gedachten) en luiheid?
Antwoord:
In de naam van Allah, de Meest Barmhartige, de Meest Genadevolle.
Alle lof behoort toe aan Allah, de Heer van alle werelden. Vrede en zegeningen zij met de Boodschapper die als een barmhartigheid voor de werelden is gezonden, onze Meester en Profeet, Mohammed ﷺ, en zijn Familie en Metgezellen.
Ja, er is een duidelijk verschil tussen waswasa (obsessieve gedachten) en luiheid.
Waswas (Obsessieve Gedachten)
Waswas verwijst naar aanhoudende psychologische en fysieke gedachten, of deze nu betrekking hebben op religieuze, mentale, zintuiglijke of andere aspecten, die een persoon afleiden van het dicht bij de waarheid zijn. [Thanawi, Kashshaf al-Istilahat]
In eenvoudigere termen is waswasa een psychologische aandoening die wordt gekenmerkt door terugkerende, ongewenste gedachten (obsessies) die een persoon dwingen om herhaaldelijke handelingen of gedragingen uit te voeren in een poging de angst te verlichten die door deze gedachten wordt veroorzaakt. Voorbeelden zijn:
- Waswasa in de reiniging (tahara), waarbij een individu herhaaldelijk delen van het lichaam wast tijdens de wassing, in de veronderstelling dat dit niet correct is gedaan.
- Waswasa van schade, waarbij een persoon gelooft dat iemand hem probeert te schaden, zelfs zonder bewijs.
Luiheid
Luiheid wordt gedefinieerd als het verwaarlozen van een handeling ondanks dat men in staat is om deze uit te voeren. [Ibn Hajar, Fath al-Bari]
Het verwijst naar traagheid, uitstelgedrag of een gebrek aan enthousiasme om werk of verantwoordelijkheden op zich te nemen. Taalkundig wordt luiheid (kasal) omschreven als:
"Traagheid, uitstel en zwakte in het uitvoeren van een handeling. Er wordt gezegd dat een persoon ‘lui is’ wanneer hij traag wordt nadat hij een handeling is begonnen, maar deze niet voltooit.” [Abu Hayyan, al-Bahr al-Muhit]
De Profeet ﷺ zocht toevlucht tegen luiheid in zijn smeekbeden:
“O Allah, ik zoek mijn toevlucht bij U tegen luiheid, lafheid, gierigheid, de beproeving van de Dajjal en de straf van het graf.” [Ahmad]
Conclusie
Als een persoon last heeft van waswasa, dient hij deskundige en gespecialiseerde personen te raadplegen, aangezien het een aandoening is die behandeling vereist. Rechtsgeleerden hebben enkele van deze remedies genoemd binnen de discussies over reiniging (tahara).
Geantwoord door: Shaykh Anas al-Musa
Vertaling van een Q&A van SeekersGuidance