Vraag:
In mijn tandartspraktijk komen veel patiënten niet opdagen voor hun afspraken. Soms hebben ze een geldige reden, welke ik dan vergeef, maar soms hebben ze dat niet. Ik verlies geld wanneer ze mijn tijd verspillen. Ik overweeg om patiënten te laten weten dat als ze hun afspraak korter dan 24 uur afzeggen en zonder een urgente reden, een boete van €50 moeten betalen als ze een andere afspraak willen. Dit zal hopelijk degenen die op het laatste moment willen afzeggen doen afschrikken. Wordt een boete voor het niet nakomen van een afspraak halal beschouwd?
Antwoord:
Assalamu alaikum wa rahmatullah,
Ik bid dat dit je in de beste staat van gezondheid en geloof bereikt. Een boete in zo een situatie is toegestaan. Het beste zou zijn om dit duidelijk te maken in het contract, om mogelijke geschillen te voorkomen. Er zijn twee typen arbeiders/ingehuurde personen (ajir, mv. ujara’) in Islamitische wetgeving – (1) gedeelde (mushtarak) en (2) exclusieve (khass).
De eerste type is iemand die niet gebonden is om te werken voor één partij, maar mag (als hij wil) voor meerdere mensen tegelijk werken, zoals een kleermaker bijvoorbeeld. Zo een arbeider heeft geen recht op betaling totdat hij daadwerkelijk de taak waarvoor hij ingehuurd was heeft verricht.
De tweede type is iemand die exclusief werkt voor degene die betaalt voor zijn diensten, zoals een privé huishoudster bijvoorbeeld. Zo een werknemer heeft recht op betaling louter door aanwezig te zijn en klaar te zijn om te werken, zelfs al doet hij het werk niet op dat moment (bijvoorbeeld als er geen werk is om te doen). Dit betekent natuurlijk niet dat hij kan weigeren het werk te doen en nog steeds betaald krijgen door alleen aanwezig te zijn; als hij weigert om te werken, heeft hij geen recht op betaling.
[Majalla,Articles 422-25; Sharh al-Atasi]
Wat betreft afspraken, daarentegen, zodra een gedeelde arbeider ingehuurd is voor diensten voor een afgesproken tijd, dan wordt hij gezien als een exclusieve arbeider voor die tijdspanne. [Majalla, Article 422] Dit is omdat in die toegewezen tijd, het begrepen wordt dat hij niet zal werken voor iemand anders. Juristen geven het voorbeeld van een leraar die ingehuurd is om voor een specifieke tijdsperiode te doceren – door louter aanwezig te zijn en klaar te zijn om te doceren heeft hij recht op betaling ongeacht of de student daadwerkelijk met hem leest of niet. [Majalla, Article 568; Sharh al-Atasi]
En Allah weet het beste.
Wasslaam
Sidi Faraz A. Khan
Bron:
http://seekershub.org/ans-blog/2011/03/31/may-i-charge-a-penalty-when-my-dental-patients-break-appointments-with-little-notice/